Pan para todos

Hoxe fun á folga, e non acudín ao meu obradoiro onde estou traballando nun complicado Monumento á Estulticia que tentarei ubicar algún día no Gaiás. O meu amigo, o maquinista Ferdinand Abott e a súa muller, a entrañabel doutora María Silveria Acco convidáronos á miña muller Miragreira Abott e a min a xantar un celmosísimo polo caseiro, un polísimo, como diría o inesquencibel Manuel María. No xantar falamos de moitas cousas, sobre todo de comidas, e saiu na conversa a figura da miña avoa paterna Ernestina Sesemil, casada con Francius Mokk, dono dunha fábrica de pinturas, un empresario xeneroso e xusto, deses que hoxe case non hai. Os meus avos paternos viviron con folgura e gozaron da existencia. Ernestina cociñaba marabillosamente, sobre todo as pastas e forneaba o pan máis delicioso que xamais probei na vida. Deixáronme como herdanza a afección polas cores (o avó regalábame continuamente pinturas) e pola comida sinxela, e un amor inconmensurable ao pan, un alimento que se me falta na mesa, calquera xantar se volve insulso.

    

       Aínda que, como dixen, os meus avós paternos eran xente acomodada, traballaban incansablemente: o avó na fábrica de pinturas MOKK S.L. e a avoa atendendo unha prole de sete fillos, cociñando os seus incomparables espaguetis con prebes misteriosas, as tartas de amorodos, forneando o pan, tecendo paniños, arranxando a roupa dos maiores para os pequenos... ao cabo, a durísima intendencia dunha maquinista doméstica, muller dunha familia tradicional; sen embargo, foron unha miudalla os seus trafegos comparándoos co tremendo labor da miña avoa materna, unha sacrificada costureira cunha durísima vida que, con todo, xamais lle fixo perder o sorriso, a quen dediquei o meu Monumento ás Agullas de Coser, xa publicado en páxinas anteriores.  

   No mes de agosto de todos os anos que recordo Francius Mokk e Ernestina Sesemil facían un cruceiro polo lago Troimpö, unha fermosura da Natureza que ten ribeiras en Gurzonia e en Groscia. No cadro dun pintor, cuxo nome ignoro, contratado polo capitán do barco, e que sempre estivo pendurado a carón da cheminea da casa dos avós, vemos como a avoa tece un paniño de perlé; aos seus pes repousa a bóla da madexa. Detrás dela, o seu home le a prensa, seguramente o Semanario Económico, aínda que ben podería tratarse dunha rarísima publicación que algunha vez vin dedicada exclusivamente á arte da cocción do pan, a grande e sinxela afección gastronómica de Francius Mokk.

   Os avós, que se amaban con devoción, faleceron xuntos nun accidente de ferrocarril cando tiña eu dez anos. Deixáronme un fondo baleiro, pero os nenos adoitan recuperarse en pouco tempo das desgrazas e conseguen trocar a tristura pola lembranza serea. Nunca volvín comer un pan como aquel, nunca ninguén en ningures me ofreceu un prato daqueles espaguetis; tampouco ningún avó volveu beliscarme na fazula. Cando de súpeto recoñecín que xa tiña uns trinta anos e que os avós eran só unha doce sombra na miña vida, concebín a idea de facerlles dous monumentos: á mellor cociñeira de espagueti e ao mellor engulidor de pan.

   Foi doado ubicar na ribeira gurzonia do lago Troimpö, na aldea de Mondarecco, o meu Monumento aos Espaguetis, pero resultou moito máis complicado que as autoridades groscias me permitisen situar  o Monumento ao Pan na súa ribeira pois a súa visión utilitarista e comercialoide da arte non casaba con algo tan "inútil" como un monumento a algo tan elemental como o pan noso de cada día. Argumentaban que non tiña sentido aquela homenaxe, que debería concentrar os meus esforzos na construcción dun monolito coa efixie dun militar moi afoutado cuxo nome esquecín, pero gañei a batalla burocrática grazas á sensibel axuda do alcalde da vila de Fruebet, Marec Cretul, xeneroso e moi arteiro, que foi quen de convencelos con argumentos bíblicos nos que entraba a oración do pan noso de cada día, amén, do pensamento cristián. Nunca dixen, nin nunha nin outra ribeira do lago, que os dous monumentos eran unha homenaxe aos avós. Utilicei as indelebles pinturas e vernices Mokk para rematar a obra e a memoria olfactiva daquel primoroso pan  Sesemil para comezala. A eles, Ernestina e Francius débolles a base, composta de fariña triga e de tolueno, da miña personalidade amante da Gastronomía e da Arte, dous marabillosos praceres do corpo e do espírito.

Monumento aos Espaguetis, en Mondarecco (Gurzonia)

Monumento ao Pan, en Fruebet (Groscia) 

Que xamais nos falte o pan. Amén.

OLAFSON MOKK

OS DRONES

DRONES en castelán rima con ladrones.

Pero en inglés, o idioma dos ianquis, rima con colonización e tamén con morte. O meu amigo e cuñado Ferdinad Abott, mariño dos sete mares hoxe felizmente xubilado, mándame un artigo sobre os drones, e se non chega ser que hoxe é 20 de marzo e non 28 de decembro, pensaría que se trata dunha inocentada, pero malfadadamente non o é. ¿Que son os drones? Os drones son avións non tripulados concebidos fundamentalmente para tétricas misións como o bombardeo, co seu conseguinte funesto dano colateral, dúas cínicas palabras que equivalen ás nosas catro palabras masacre da poboación civil. Tamén serven para a espionaxe con fins militares que traen como consecuencia a masacre da poboación civil. Foron -e son aínda, supoño- empregados en diversas guerras como a de Irak ou Afganistán e serán utilizados na guerra que os israelitas e os americanos están preparando contra Irán.

   E aquí ven o horror que nos atinxe directamente: parece ser que, co consentimento do ministro español Morenés, os ianquis pretenden establecer unha base de aterraxe e mantemento para estes mortíferos vehículos voadores nada menos que en Trasmiras (Ourense) coa oferta de traballo de terceira clase para os habitantes da bisbarra. Un avión destes, dun custe dun millón de euros, necesita 169 persoas especializadas para o seu mantemento, e esas non serán de Trasmiras senón de Oklahoma. Os de Trasmiras limparán as letrinas a cotío e os vómitos de wisky das esmorgas militares da fin de semana, e pode que algún pérfido estableza nas cercanías unha barra americana para os americanos das barras e das estrelas. Son frecuentes os accidentes destes aparellos voadores e o risco para a poboación é altísimo, pero máis grave será a mala conciencia que nos quedará se permitimos que na nosa terra se estableza unha base de avións con mortífera carga.

   Se queredes saber máis sobre os drones recomendo o artigo de Micah Zenko titulado "10 cosas que no sabía de los aviones no tripulados", que seguramente tamén poderedes ler en Google.

  ¿E Feijóo que opina disto? Temo que estará de acordo.

    Unha destas bases xa foi instalada e Sigonelle (Italia) cando era presidente o fascista Berlusconi. Os ianquis tamén tentaron facer o mesmo en Gurzonia, a miña segunda terra, pero a resposta da poboación, seguindo o meu modesto exemplo, puido máis e os ianquis desistiron. O exemplo, que califico como modesto, consistiu nunha resposta aerostática: en todos os concellos de Gurzonia elevamos enormes globos que permaneceron amarrados á terra durante meses coa dobre intención de protestar e interferir o vóo dos estarrecedores avións, e trunfamos. Ás veces a insubmisión civil pode vencer á brutalidade militar.   

  

                                    Galoburro aerostático situado en Gretul (Gurzonia). Ano 2005.

                                 Defenderémonos.      OLAFSON MOKK

A CHUVIA

A CHUVIA

Dedicado a Pastora Astray Mochales e a Eva Vázquez Gallardo.

  Cando Franco oprimía esta Terra, a natureza non replicaba: o inverno era inverno, e se El ordenaba que viñeran as chuvias, as chuvias facían a súa aparición no tempo preciso para El inaugurar os pantanos na data requerida. Se El ordenaba que a Primavera lucise o seu esplendor na herba do Bernabeu para que as chuvieiras non chafasen a Manifestación Sindical Vertical coas súas táboas de ximnasia e os bailes rexionais da Sección Feminina, a Primavera obedecía axiña, e dun día para outro as margaridas iluminaban os campos. O verán era bochornoso, e Fraga (¡que nostalxia, Luz Pozo!) que daquela traballaba no chollo do ferrolán, sorría de satisfacción ao ver encherse de walquirias os seus Paradores Nacionales de Turismo. O outono, cumprindo coa tradición, era o tempo das ventoleiras e dos suicidios, e ¡pobre daquel que se suicidase noutra estación!

  Franco deixou unha escola de mediocres seguidores: nin Rajoy nin Feijóo, as dúas jotas nacionais españolas, teñen a habelencia, as artes e o poder para poñer ao tempo no seu sitio, nin sequera Feijóo, o conseguidor, el padrecito de Galiza, que todo o fai ben, que consegue todo, que comenta todo na Feijóovisión Galega, que arranxa todo, que é modelo universal de logros económicos, nin sequera este novo El é capaz de traernos a chuvia, e a chuvia perderase da nosa memoria, aquela chuvia que antes os galegos/as sabiamos precisar con palabras exactas de acordo coas súas características, de igual xeito que os inuits son capaces de darlle nomes distintos aos nove matices que diferencian na cor branca. Os galegos/as só temos unha forma de chamar ao branco, pero sabiamos ata hai ben pouco tempo que non todas as augas caídas do ceo son iguais, e que a chuvia, choiva ou chuva pode manifestarse como chuvieiras e chuviscas, que podía ser rego ou catástrofe de sarabia ou salpedrés, ou auga teimuda de poalla, ou barruzo, breca, barrufa, barruñeira, ou auga ferinte e fría dos curiscos, ou ser froallo, patiñeira, zarzallo, ciofra, xistra, calistra, ou auga lixeira de orballo, o que os bascos chaman euría. 

  Pero agora non chove, e todas estas palabras perderanse ou, como moito, resumiranse nunha soa: chuvia. Nestes días as xentes do agro andan a sementar as patacas e están desesperadas porque a terra está enxoita e nin sequera amosa a lentura a medio metro de profundidade. ¡Que faremos os galegos sen chuvia e sen patacas!

   Eu estou disposto, sacrificandome ata o infindo, a ir falar co Conseguidor Feijóo, para proporlle construir un Monumento á Chuvia, e dese xeito atraela. No ano 1982 houbo unha feroz seca na Chaira de Poponica, unha rexión de Gurzonia que fornece de patacas a todo o país. Propúxenlle ao señor gobernador da provincia construir un Monumento ás Patacas, o tubérculo que dá vida aos nosos estómagos e polo tanto a nós, coa intención de atraer ás chuvias. Ao día seguinte da inauguración do monumento caeron chuzos de punta, e desde entón, 1982,  as augas do ceo reguláronse con tal precisión que as chuvias comezan ás 7´30 horas do 14 de febreiro e duran ata as 16´45 horas do 29 de abril, e non houbo un ano que así non acontecese. Vou proporlle, se me recibe, que o Monumento á Chuvia o subvencione Iñaki, o xenro do Rei, quen, segundo teño escoitado, anda ben de diñeiro.  

                                                         Monumento ás Patacas. Poponica (Gurzonia).

                                                             OLAFSON MOKK

As cobras de língua bífida.

Hai uns días estiven repasando a carpeta onde gardo os debuxos dos monumentos por min construídos e achei un ao que sempre lle tiven moito cariño: o Monumento ás Cobras que está ubicado na Praza dos Funcionarios Públicos da cidade gurzonia de Reistinache, a única cidade de mundo que tivo o acerto de cometer un acto de merecida xustiza ao decidir homenaxear a esta sufrida caste de traballadores e traballadoras tan aldraxados polos políticos e os cidadáns ignorantes. A sensibilidade da corporación municipal puxo o punto definitivo de tan acertada decisión encargándome, con total liberdade, un monumento que adornase o lugar, e eu deseñei e construín o devandito Monumento ás Cobras. A primeira reacción da alcaldesa cando lle presentei o proxecto foi de abraio e incredulidade xa que as cobras son animais de mala sona, fornecedoras de historias perversas desde Cleopatra até os nosos días, protagonistas de contos infantís nos que practican as peores maldades, arteiros e silandeiros ofidios que dan orixe bíblica á Humanidade tentando á parva de Eva (como sempre, os parvos da Historia son as mulleres) para que cometese un celmoso pecado, e tamén personaxes rastreiros da mitoloxía popular que zugan nos peitos das doncelas mentres durmen.

   Comenteille á alcaldesa, a intelixente Nuria Artius, que eu sempre admirara ás cobras aínda que de pequeno me producisen certa inquedanza, que as cobras son animais inxustamente maltratados e por desgraza mal coñecidos, que colaboran coma poucos no mantemento da cadea trófica, eliminando na proporción exacta aos roedores sobrantes, que incluso algunhas especies, como a serpe do axóuxere, avisan antes de atacar cando o ser humano ou outro animal invade o seu territorio, que non fan ruídos molestos, que traballan en silenzo, que, ben miradas, son fermosas, que engulen só o necesario e que, sen embargo, as xentes as matan porque si, sen ningunha razón obxectiva, seguramente porque non as comprenden. Engadín que para adornar a Praza dos Funcionarios(as) Públicos(as) eu non concebía algo máis perfecto, e construído co corazón, que o meu Monumento ás Cobras. Chegamos a un acordo; debaixo do monumento debería haber un cartaz explicativo non fose suceder que a cidadadía confundise a miña intención.

   Facendo memoria desta conversa, non sei por qué razón, veume á memoria Gloria Lago, e digo que non entendo a causa da asociación de ideas porque aínda que coido que é funcionaria non é unha simpática cobra, senón máis ben unha desas personaxes de conto que máis se parece á madastra de Brancaneves que a un admirado animal de fábula; para min non representa a beleza e a sabedoría das cobras senón a estulticia e submisión da muller do ogro do conto e, por favor, que ninguén pense que tento dicir que o ogro é o tal Laraurri que ese, máis ben, sería o bufón de El- Rei. Gloria Lago -cóntao ela no Faro de Vigo- cando era Gloriña recibiu un consello de su papá: desconfía siempre de esos que embutieron una estrella de cinco puntas en medio de la estrella de Galicia, e Gloriña botou anos e anos revisando botellas de cervexa. O papá díxolle noutra ocasión: mira, Glorieta, si te fijas bien, Rosalía de Castro no escribió casi nada en gallego, y sobre todo, no hay ningún texto de ella en el que diga que Galicia es su patria.  Entón Gloriña buscou e buscou libros e, ao cabo, atopou o que confirmaba as palabras do seu papá: o libro titulábase Enciclopedia Álvarez.

   Despois de ler esta historia de conto, tan bonita, escrita por Gloria Lago no Faro de Vigo, foi cando me decatei por qué razón se produciu a miña asociación de ideas: as cobras teñén a lingua bífida, o seu órgano olfactivo, e Gloria Lago, que padece anosia, rastrexa bilinguamente o panorama desde esa absurda Asociación (e digo absurda porque non ten nin sequera a categoría de dañina) chamada Galicia Bilingüe cuxo obxectivo final é tentar conseguir que o galego e a cultura propia, e a esencia da nosa nación, desaparezan de Galiza, o malo é que só poden aportar  estúpidos, burdos e viscerais argumentos e que están condeados ao fracaso máis estrepitoso.

    Eu recomendaríalle a Gloriña, se é que le algo que non sexa en castelán ou en inglés, que se fixese co libro Rosalía de Castro, estranxeira na súa patria, da autoría de Francisco Rodríguez, e ao mellor entendía un pouco mellor as cousas e deixaba tranquila á nosa poeta nacional galega. Para que entenda o da estrela, primeiro que deixe la fiesta jolgorrio de Estrella de Galicia dos sucesores de Rivera e que despois comece por ler o Catecismo do Labrego de Valentín Lamas Carvajal, e que lea cen libros máis,  e cando estea ben preparadiña, que vaia ao Instituto a facer o exame de reválida que vai telo chupado porque seguramente cae un comentario de texto sobre Sempre en Galiza, de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, perdón Castellano.

                                                     OLAFSON MOKK